Hei, Kari Anne! Vil du ikkje fyrst fortelje litt om boka di, Eg et før eg kjem?
Eg pleier å seie at det er ei leiken og morosam bok om einsemd. Og Tider-dating. Vi følger ein hovudperson på leit etter nærleik, kanskje til og med kjærleik, kven veit, det er ikkje sikkert ho veit heilt sjølv ein gong, men ho er no på Tinder. På leit etter noko.
Korleis har prosessen med å skrive diktsamlinga vore?
Eg byrja heilt fragmentarisk, laga masse notat, gjorde meg tankar og observasjonar, jobba berre i kladdebøker for hand til å byrje med. Eg hadde jo ein tanke om at det kunne bli noko, men eg kunne jo ikkje vite det. Eg fekk ned ein del tekst som eg sende inn til Samlagets seminar for nye forfattarar, og da fekk eg kontakt med ho som vart redaktøren min. Ho spurde om eg hadde noko meir, og det hadde eg jo, massevis av i kladdebøker, eg måtte berre skrive det ut. Så jobba vi saman i fleire omgangar, eg leverte meir tekst, og eg omarbeida tekst som ho hadde gitt meg respons på. Det har vore ein utruleg lærerik og fin prosess, eg synast redaktøren min har hjelpt meg til å heve teksten for kvar gong eg leverte.
Då eg las boka, tenkte eg på at samlinga hadde eit veldig sterkt narrativ, og når eg no las ho gjennom igjen, så innsåg eg at det nok handlar om at eg-et i dikta er eit ho! Det er jo ikkje det vanlegaste i dikt – når i prosessen fann du fram til å skrive i tredje person?
Eg byrja å skrive «ho» med det same, faktisk. Eg trur eg tek ein del val ganske intuitivt, det kjendest rett, eller rettare sagt, heilt naudsynt, det var ikkje eit eg, dette, det var eit ho. Men kvifor? Eg trur det er fleire forklaringar på dette, og alle desse handlar om distanse. Hovudpersonen er så observerande, så analytisk. Ho ser seg sjølv utanfrå, ho prøver å sjå kva dei andre ser når dei ser henne. Om det er på Tinder, sosiale media, i jobbsøk, i etterkant av flørting ho seinare kjemmast over. Eg trur og eg likte tanken på ein relativt stor mengde «han» og berre ei «ho». Det er elles ingen namn i denne boka, berre «venninna», «kameraten» osb. Det er noko anonymt og utskiftbart med det, menneska får funksjonar. Slik ein kan sveipe etter ein mann på Tinder. Det kjem stadig nye.
Eg et før eg kjem leiker jo mykje med humor og ironi i dikta. Kva trakk deg mot det meir humoristiske i dikt? Er det nokon du har vore inspirert av?
Eg har jo jobba lenge med å prøve å finne stemma mi som forfattar. Det eg innsåg er jo det at stemma mi er stemma mi. Eg kan ikkje prøve å berre vere seriøs og alvorsam forfattar, av di eg ER jo ikkje slik. Det vil seie, eg er det òg. Eg har jo skrive ei sjukt trist bok. Men eg har så mykje humor og ironi i meg at det boblar opp. Eg vel å sjå på dette som ei styrke, eller i det minste som noko som er meg. Det er dessutan ofte slike bøker eg liker sjølv òg, kor forfattaren greier å balansere humor oppi alvoret. Eg tenker til dømes Marit Eikemo er god til dette. Ho skriv ofte om folk som slit ganske myke, men ho skriv jo fenomenalt morosame bøker. Elles er eg veldig inspirert av Joakim Kjørsvik, også i form. Hos han er det humor og galskap og smerte så det held. Eg meiner komedie og tragedie heng tett i hop, i eit godt samspel mellom desse kan ein verkeleg opne noko. Kanskje av di humor er avvæpnande på eit vis. Får deg til å le, slappe av, og så PANG! Smekk, der kom smerta. Kanskje kan dette vere ekstra effektfullt i dikt, av di dikt er ei såpass konsentrert form. Ein har få linjer å slå til på, og da lyt ein treffe.
Korleis har det vore å debutere i år?
Det har jo vore spesielt. Eg frykta for lanseringa, men det fekk vi til, med avgrensa mengde publikum og faste plassar på utestaden etterpå. Det var sjølvsagt trist at det ikkje vart noko fysisk arrangement for debutantane på Litteraturhuset i Oslo, det hadde jo vore stas. Nei, eg har ikkje levd eit så vilt og poetisk liv, nei, men det har jo ingen.
Vil du trekkje fram eit dikt frå boka di og fortelje litt om diktet og prosessen med å skrive det?
1000 METER NED
Den som berre var ein fisk!
Den som berre kunne sjå
at sjølv i dei store djupa
finst ein loge.
Djupvassfisken, han tar ansvar.
Han set ikkje lit til vågar eller draumar.
Han lagar sitt eige ljos.
Eg har valt 1000 meter ned. Dette diktet kom til meg i form av ein fisk. Eg veit ikkje korleis eg kom på det, men ein kveld eller ei natt, eg hugsar ikkje, men eg hugsar at eg låg i senga, og eg byrja tenke på djupvassfisk som lyste i mørkeret. Da sprang eg opp og byrja notere. Dagen etter skreiv eg diktet. Det gjekk ganske fort. Det er ikkje alltid det skjer slik, men stundom, at eg får ein såpass klar ide, og da ser eg han ganske visuelt for meg. Eg såg ein fisk på djupet. Det er jo eit dikt om håp, dette. Eller om å mangle håp. Om å vere i mørkeret etter ein har håpa og mista. Rett før dette har hovudpersonen gått tilbake til mørkeret, det er kanskje mørkare enn det var, for han ho trudde kom med ljos, kom ikkje likevel. Så kva gjer ein da? Lagar sitt eige ljos? Det er jo det ein «skal». Jobbe med seg sjølv, vere sjølvstendig og nøgd uansett, bygge ei robust nok sjølvkjensle til å klare seg uavhengig av kva andre gir eller ikkje. Men lett. Det er det ikkje. Så mykje enklare å vere fisk.
