POET like this / til CAConrad

slik eg hugsar det sit vi på trebenken ved Ringvebukta

då CA seier: POET is a verb    her løfter hen handa si mot fjorden

so when I say POET like this… og vinkar med handa

og dagen før hadde Julian forklart at å rime er ein måte å lyge på

og eg hadde skrive eit dikt   som forkledde løgna si 

med rim   eg hadde vendt tilbake til poesien   etter nokre år som prosaist

og fråtsa i slike tankar   det heile begynte å henge saman:   kva som helst

kan vere ein legitim poetisk modus, sjå for deg:   ein blikkboks gløymt i regnet

hakka på av ei kråke   grine på av Gud   sparka ned gata av ein

15 år gammal gut med retningslaust tristheit   

dette trekløveret poetar kan ha gitt

blikkboksen si avskala ingrediensliste 

eit dikt som grip gjennom tida og trøyster Sapfo

for diktet er ikkje avhengig av poetens intensjon

eller poesiens etablerte ytre formar   eller diktets historiske kontekst   for å finnast som dikt    

poeten kan like gjerne fristille seg frå desse (bruke litt som det passar seg)

diktet veks ikkje ut frå tradisjon eller intensjon men møtet mellom

poetens språk og teknikk og augeblikket som flaumar i kroppen   og seier:

skriv meg ut   og finn meg ut mens du gjer det

nokre dagar før vi satt på benken var eg med CA i Lillehammer

vi hadde gått opp langs Mesna og Conrad og Gunnar hausta krystallar 

frå eit lite vatn   eg hugsar ikkje om eg var akkurat der    eller like ved

saman med Ariana, Julian og Sofia   men eg hugsar at Conrad heldt fram

krystallen i handflata   seinare blei steinen brukt som sentrum i eit av Conrads

crystal grids   som er eit kollektivt ritual:   publikum står rundt krystallar

lagt i eit mønster og energien frå menneska i rommet   ladar krystallen i midten

til seinare bruk   

                                  eit par år seinare enn alt dette skulle Gunnar og eg i gong med 

gjendiktinga av WHILE STANDING IN LINE FOR DEATH og då måtte vi

tenkte vi   lage eit (SOMA)tisk ritual (jmf. den boka) for å opne prosessen

og vi var tilfeldigvis i Lillehammer  så vi gjekk opp til det vesle vatnet

i selskap med Mette og Bendik    og kasta ein stein tilbake   ein Rodopitt

Gunnar hadde kjøpt i ein stad langs Svartehavskysten   då han besøkte porten

til Helvete   den skulle elveguden i Lillehammer få   i byte mot steinen CA hadde tatt

og med den handlinga   blei Gunnar og eg Conrad sine poetagentar i gjendiktingsteneste

og etterpå   då vi gjekk nedover langs Mesna   mot byen og litteraturfestivalen

la skyene seg brått føre den steikvarme sola   himmelen buldra av toreskrell

og det begynte å hølje ned   vi kom søkkblaute ned til torget    der det var bokmarknad

og såg boksel     jarane springe rundt   for å redde varene sine

                                    det finnest ulike måtar å lese dette på

eg hugsar augeblikket eg blei poet 

6-7 år gammal   på veg heim frå skulen

på gangvegen mellom Steindalsvegen og Bjarne Ness veg

der gangvegen svingar svakt mot venstre (om du går i retning Othilienborg)

innsåg eg brått at ordet   kanskje

var satt saman av orda   kan og skje

og eg tenkte   dette må ein da

kunne bruke til noko   eg visste

ikkje då   at poetar fanst   eg trur

ikkje poesi var eit ord som angjekk meg

men eg fortalde meg sjølv historier

for å få sove   eg laga rim og regler   då eg satt på dass

det var eit intuitivt arbeid som tok meg imot

så blei eg vaksen og lærte at det var noko som heitte poet

og eg begynte å arbeide for å bli poet   og når eg blei poet

var det ved å innsjå at eg allereie hadde vore det frå før eg kunne ordet

eg var poet før eg visste kva ein poet var

som poesien var poesi   før det fanst noko som heitte poesi

det er essensielt å skilje mellom poesi   som personleg uttrykk

og poesi   som litterær tradisjon   og eg kan nok om sistnemnde

til å tenke:   skal ein lese poesi   bør ein kunne felles tradisjon

skal ein skrive poesi   bør ein lage   sin eigen tradisjon

og skal ein lage sin eigen tradisjon   bør ein kunne felles tradisjon

skal ein skrive poesi   bør ein lese poesi

skal ein lese poesi   bør ein skrive poesi

eller noko sånn    poenget er at det er viktig å skilje

så det er sortert   og ein bør hugse at omgrepet poesi 

er yngre enn poesien   at det blei funne på for å beskrive noko som allereie fanst

og derfor er meir ein måte å forstå det føregåande på

enn ein måte å skape det på   poesien heng alltid litt etter poesien

og så lenge det er tilfellet   er alt eigentleg    som det skal vere

dette heng saman med:     

                                               då eg gjekk på Nansenskulen fortalde Stig Sæterbakken oss

om opninga av romanen Besøket—som var «Dette skjedde:»   

men som hadde vore   «Jeg var 42 år da jeg hørte min egen stemme for første gang»—

at  han hadde endra setninga   fordi ho var for god   og det høyrdest fornuftig ut

for kva visste vel eg?   men no tenker eg:

den linja måtte strykast fordi det er ein løgn   

og om ein skal starte ein roman med ein løgn

så må ein bruke resten av romanen på å avsløre løgna   

det er lett å ta feil   av den lyden som kjem ut av kjeften  

og sin eigen stemme    men det er ei overflatisk forståing av ordet

stemme   og den romanen   slik eg hugsar den   røyrer seg meir i retning

stumheit   og då opnar en spørsmålet om stumheit og stille er samma sak

når ein snakkar om løgn og sanning   

eg har ikkje lest

nokre av romanane hans   sidan han døydde   men eg opplever

at dei skrallar etter meg   som eit kobbel blikkboksar festa til beltet mitt med snor 

som eg har klippa av ein etter ein   etter kvart som eg har funne meir ut om

korleis ein røyrer seg smidig gjennom mørke rom   på leit etter rømmingsveg

det handlar ikkje om «bra» eller «dårleg»   eg er møkklei av den dikotomien

og eg trur ikkje at noko kan vere så bra at det blir dårleg

eg trur på å vere poet   ete poetisk sove poetisk gå poetisk drite poetisk

og så sjå at det eg skriv blir poesi   fordi eg i handling   og innpust og utpust

har vore poet like this   derfor seier eg:

eg har vore poet sidan eg var 7 år gammal   lenge før eg skreiv ned mitt første dikt

og samtidig har eg vore    søppeltømmer   barnehageonkel    

filmutleigar   taxisjåfør   litteraturformidlar

skriveskolelærar   redaktør for skjønnlitteratur   laksemajonestubefyllar

og med dette forsørga poetens kropp og gjerning

samtidig som at ALT dette blei til å vere POET    og ALT dette blei til språk 

som kan opprette kontakt med det større noet på

the all-encompassing WOW   eg er ikkje interessert i om dette diktet er bra eller dårleg

eg er ikkje interessert i om boka på nattbordet mitt er bra eller dårleg

eg er ikkje interessert i mekanismar som gjer om poesien til ein borgarleg selskapsleik

om kven som er flinkast til å skrive noko som ser ut som det vi tenkar på som poesi

poesien er ein måte å sanse på og ein måte å handle på

det poetiske språket gjer oss evna til å sjå koplingar via språklege konsept

uavhengig av storleik   uavhengig av tid   uavhengig av det som er faktisk og fiktivt

eg er interessert i den kontakta som oppstår

mellom meg og deg og det som var før vi fanst 

som strekk seg gjennom oss og gjennom tid

til universets siste livsform   siste vakne celle   som ventar der ute ein stad   

i vårt pågåande augeblikk   og med det begynner eg å nærme meg Gud

som er eit hendig omgrep når ein skal diskutere evigheita

fordi Gud er evigheita utstyrt med nokre menneskelege eigenskapar   

som gjer det heile mindre skummelt   (vi er tilbake hos elveguden i Lillehammer)

ein kan ikkje diskutere regn   utan å diskutere regngudar   noko anna ville bety

å begynne å tru på vêrmeldinga   eg hugsar mitt første syn   av Gud

eg var enno yngre enn då eg blei poet   men det var på nesten samma stad   

berre litt nedanfor gangstien    på fortauet langs Steindalsvegen   

der vegen svingar svakt mot høgre   mellom Vestlia barnehage

og busshaldeplassen ovanfor Hoeggen skole   då Gud framsto for meg

som eit stort usynleg auge   som dekka heile himmelen over meg

som ønska å sjå på meg   utan å bry seg om meg   men berre sjå meg

gå der saman med mor mi   litt lenger ned i bakken   det var ikkje mange meter frå der

eg nokre år seinare   høyrte eit tre skrike ut i smerte for første gong

då E. skar inn i borken med lommekniven sin   og eg tok kniven og slapp

han ned i ein sluk   og sa unnskyld til treet    (og slik lærte eg å snakke med tre)

og treet sa:   det er poesien som er lønna   å skrive fleire dikt   

å av og til bli begeistra av ein skinnande stein ein finn i fjæra

er lønna   altså begeistringa   ikkje steinen   (den er ikkje gyldig valuta)

og treet sa:   eg er berre eit tre   eg kan ikkje skrive dikt

du skal skrive mine dikt   for du er laga av tre      

i fjor sommar blei eg far for fyrste gong

og etter at Maja blei født   skreiv eg eit dikt i veka   dei fyrste ni vekene

dei var ikkje planlagde   faktisk hadde eg bestemt meg for å ikkje skrive dikt

men så skreiv eg dei likevel   og eg berre nemner det fordi:   for første gong 

kjennest det som om eg skriv dikt som er frå meg sjølv   

eg skreiv dei og gløymde dei og når eg las      dei igjen og såg kva som låg i dei

så såg eg at dikta sitt poetiske arbeide var å svare på spørsmålet:

«kvifor gjer det å bli far at eg vil døy?»

og dette er bokas poetiske arbeide:   eg poeter-som-eit-verb å vere far   

og slik overlever eg å ville døy

og det leier meg til noko eg framleis har vanskeleg for å formulere   for kva er det

å poete-som-eit-verb?    eg trur på ein universell bevisstheit 

eg trur at det som lyser ut av dine auge når du les dette

er det sama som lyser ut av mine når eg skriv det

men det er berre overflata   av det skinnande mørke mysteriet i kjernen av universet

kor alt er   øydelegging   gjentaking   oppløysing   desse orda som ikkje stemmer

då dei trekk sin fornuft frå eit perspektiv på tida som lineær og forbigåande

det poetiske språket    som det matematiske   manglar tid   

avslører bedraget vår oppleving av tida er

for i eit dikt skjer alt samtidig   all indikasjon på noko anna    er eit tilsvarande bedrag

kven er vi i Sex & the City?   alle

kva for ein Backstreet boy skal vi gifte oss med?   vi er gift med dei alle

New York eller Paris?   dei er sama stad og vi er der no

kanskje det er trua mi   (poet like this   så er eg den eg er)

og at det som ligg bakom alle omgrep som eigentleg tidsavhengige villfaringar 

er omgrep utan tid:   «kjærleik»   «stille»   «ho søv, dotter mi 

og handa hennar krummar seg rundt blikket mitt   

ja, sjå kor det strekk seg ut

dette formlause teppet av eld og søvn   og kast ordet som ein lanse 

av lys gjennom brystet»